Στις 13 Ιουλίου ξεκινάει το 13ο Διεθνές Φόρουμ Πιάνου Ρόδου & Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Τέχνης Ρόδου, ένα πλούσιο τριήμερο με διαλέξεις και συναυλίες από κορυφαίους μουσικούς από όλο τον κόσμο.
Ένας από τους νεότερους μουσικούς που θα ερμηνεύσουν στο Φόρουμ είναι και ο Ηλίας Λιβεριάτος, κορυφαίος στις βιόλες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Έχει διακριθεί με διεθνή βραβεία όπως το σουηδικό βραβείο Jan Wallander priset για το 2022 και το Antonín Dvořák Society Prize στο διεθνή διαγωνισμό Nedbal στην Πράγα της Τσεχίας.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πρέβεζα. «Τα πρώτα ερεθίσματα που μπορώ να θυμηθώ είναι το πιάνο της μητέρας μου στο Βουκουρέστι και ο θείος της που έπαιζε (ερασιτεχνικά) κλασικό βιολί, για να διασκεδάζει τους φίλους του. Επίσης κάποιοι δίσκοι που είχα ακούσει, όπως Οι Τέσσερις Εποχές του Βιβάλντι και οι Σονάτες και Παρτίτες του Μπαχ, μου είχαν κάνει ιδιαίτερη εντύπωση.
Το να μεγαλώνεις σε μια μικρή πολη της επαρχίας δε σου δίνει τις ίδιες δυνατότητες που δίνει απλόχερα μια μεγάλη πόλη σε κάποιον άλλο νεαρό μουσικό. Αναφέρομαι στην πρόσβαση σε δασκάλους, συναυλίες, ερεθίσματα εν γένει, συνεργασίες και γνωριμίες με άλλους μουσικούς της ηλικίας σου, ή νεανικές ορχήστρες. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια διαφορετικού είδους πρόσβαση και σύνδεση στο μουσικό σύστημα όταν κάποιος προέρχεται από την Αθήνα ή ακόμη και τη Θεσσαλονίκη. Εγώ δεν ήμουν κομμάτι αυτού, ούτε προερχόμουν από μουσική οικογένεια. Επομένως έπρεπε να αναζητήσω τον δρόμο μου μόνος, και να κατακτήσω ό,τι κατέκτησα πιο δύσκολα, χωρίς να μπορώ να ζητήσω βοήθεια στο να με κατευθύνουν. Αλλά αυτό έχει και τα θετικά του, γιατί έπρεπε να παλέψω παραπάνω και σήμερα νιώθω οτι δε μου χαρίστηκε κάτι».
Σπούδασε στο Mozarteum του Σάλτσμπουργκ (υπότροφος Συλλόγου Φίλων της Μουσικής), το Μόναχο και τη Στοκχόλμη με καθηγητές όπως οι C. Poppen, K. Flieder, G. Zhislin, M.Seiler (ιστορική ερμηνεία), E. Nisbeth. «Οι σχολές αυτές είναι αρκετά πολυπολιτισμικές, καθώς έρχονται σπουδαστές από όλο τον κόσμο, άρα ένιωσα αρκετά οικεία. Βέβαια, από την Πρέβεζα να πηγαίνεις στη Γερμανία ήταν ένα μικρό σοκ για εμένα. Έπρεπε να μάθω πολύ γρήγορα να είμαι αυτόνομος και να λειτουργώ σε ένα πολύ διαφορετικό πλαίσιο. Στη Σουηδία πήγα αργότερα, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι και ένας πολύ ανοιχτός λαός. Τα εφόδια που πήρα είναι πάρα πολλά, δύσκολο να τα απαριθμήσω ή ακόμη και να τα ξέρω στο σύνολο τους, ίσως. Σίγουρα το να συνυπάρχω σε ένα πλαίσιο υψηλού επιπέδου με έκανε να προσπαθώ να φτάνω όλο και πιο ψηλά και να είμαι απαιτητικός. Γενικά έμαθα να αντιμετωπίζω την κλασική μουσική με σεβασμό στη λεπτομέρεια, να εμβαθύνω, να έχω ένα καλαίσθητο γούστο με εκφραστικότητα αλλά χωρίς “κιτς” υπερβολές, και φυσικά να χτίσω μια καλή τεχνική στο όργανο ώστε να εξυπηρετεί τα παραπάνω. Οι Έλληνες μουσικοί τείνουμε να έχουμε αρκετό ταλέντο και ενστικτώδες παίξιμο, όμως υστερούμε στην τεχνική κατάρτιση και την πειθαρχία. Γενικεύω, φυσικά, αλλά το έχω δει επανειλημμένα. Όταν ένας Έλληνας παίρνει τις κατάλληλες βάσεις και συνδυάζει το μεσογειακό εκφραστικό ταμπεραμέντο με μια πιο βαθειά ερμηνεία μπορεί να φτάσει σε πολύ υψηλό επίπεδο, και αυτό συμβαίνει αρκετά τα τελευταία χρόνια.»
Παράλληλα με τις μουσικές σπουδές του φοίτησε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, διαδρομή που αποφάσισε να εγκαταλείψει χάριν της μουσικής.
Ο Ηλίας Λιβιεράτος διετέλεσε κορυφαίος στο βιολί και τη βιόλα στη Λυρική Σκηνή, και εργάστηκε στην φιλαρμονική του Augsburg και την Καμεράτα. Ήταν επίσης μέλος της ευρωπαϊκής ορχήστρας Νέων.
Ως σολίστ έχει συνεργαστεί με τον “θρύλο” της μπαρόκ μουσικής R. Göbel/ Vivaldi concertο για 3 βιολιά στη Σλοβενία και τον Γ. Πέτρου/Καμεράτα/6ο Βραδεμβούργιο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε όργανα εποχής. Το 2022 ερμήνευσε ως σολίστ με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, τη sinfonia concertante του Mozart, εκτέλεση που ηχογραφήθηκε και βιντεοσκοπήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Το 2022 ξεκίνησε μια σειρά συνεργασιών με τον σπουδαίο βιολονίστα Λεωνίδα Καβάκο, πρώτα τον Απρίλιο σε κουαρτέτα Brahms, σε φιλανθρωπική συναυλία για το μαιευτήριο της Μαριούπολης στην Ουκρανία, και ύστερα τον Ιούνιο ως σολίστ μαζί του στην sinfonia concertante του Mozart. Η καρποφόρα αυτή συνεργασία συνεχίζεται με προγραμματισμένες συναυλίες και ηχογραφήσεις και το 2023-24. Ο ίδιος ο Καβάκος, τον έχει αποκαλέσει «κεφάλαιο για την κλασική της Ελλάδας». Εκείνος μας αναφέρει: «Όπως σας είπα πριν, το να μεγαλώνω στην Πρέβεζα είχε τις δυσκολίες του, ειδικά ως προς την καταξίωση σε ένα σχετικά κλειστό μουσικό κύκλο στην Ελλάδα. Επίσης να σημειώσω πως ο Λεωνίδας Καβάκος ήταν ίσως το μεγαλύτερο πρότυπο που είχα από έφηβος ήδη. Είχα όλους τους δίσκους του, τον παρακολουθούσα χωρίς υπερβολή “φανατικά”. Το να λέει τέτοια πράγματα, λοιπόν, ο Λεωνίδας είναι η μεγαλύτερη τιμή και καταξίωση.»
Έχοντας αναγνωριστεί και συνεργαστεί με το ίνδαλμά του, ο Ηλίας Λιβεριάτος, γνωστός για το ζεστό του παίξιμο, έρχεται στη Ρόδο και το Δημοτικό Θέατρο Ρόδου μαζί με την πιανίστα Hanna Bachman. «Με τη Hanna υπάρχει μια αρκετά καλή χημεία. Είναι πολύ προσαρμοστική και ικανή πιανίστα και μουσικός δωματίου. Έχουμε ένα όμορφο αλλά και απαιτητικό πρόγραμμα με σονάτες Schubert και Brahms και κάποια πιο αγαπητά και προσφιλή έργα από τον Ρωμαίο και Ιουλιέτα του Prokofiev και πιανιστικά έργα του Debussy. Ειδικά τα κομμάτια που διάλεξα του Debussy, όπως το Clair de lune ή η Arabesque Ν.1 είναι για μένα ίσως ό,τι πιο όμορφο υπάρχει στο ρεπερτόριο της κλασικής μουσικής. Έχουν μια μεγάλη ευαισθησία και χαρμολύπη».
Στην ερώτηση πως τον εμπνέει η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, μας αναφέρει ότι του φέρνει στο μυαλό «ένα κομμάτι που θα παίξουμε, οι Μοντέκοι και Καπουλέτοι του Prokofiev. Η ιστορία έτσι κι αλλιώς του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας του Σαίξπηρ από την οποία εμπνεύστηκε ο Prokofiev εκτυλίσσεται στη μεσαιωνική ιταλική Βερόνα. Είναι ένας πολεμικός σχεδόν χορός που χορεύεται μεγαλοπρεπώς από τους Καπουλέτους στο παλάτι τους».
Μετά τη Ρόδο συνεχίζει με ήδη κλεισμένες συναυλίες και ηχογραφίσεις, μαζί με τον Λεωνίδα Καβάκο. Και για το μέλλον, θέλει απλά να συνεχίσει να κάνει αυτό που αγαπά: «Ο Δημοσθένης είπε “Το μέλλον άδηλον πάσιν ανθρώποις και μικροί καιροί μεγάλων πραγμάτων αίτιοι γίγνονται.” (Το μέλλον είναι άδηλο για όλους τους ανθρώπους και μικρά περιστατικά γίνονται τα αίτια για μεγάλα πράγματα.) Ό,τι έρθει στη ζωή είναι ευπρόσδεκτο! Θέλω να συνεχίσω να κάνω αυτό που αγαπώ με τους όρους που θα ήθελα: δηλαδή παίζοντας έργα που αγαπώ, μαζί με άξιους και ευγενείς συναδέλφους για ένα κοινό που εκτιμά αυτό που έχω να του προσφέρω.»
Λίγο μετά τα τριάντα του χρόνια, ο Ηλίας Λιβιεράτος έχει διακριθεί διεθνώς, έχει συνεργαστεί με μεγάλες ορχήστρες, έχει ερμηνεύσει σε μερικές από τις σημαντικότερες μουσικές σκηνές, και συνεργάζεται με το ίνδαλμά του και κορυφαίο σολίστα Λεωνίδα Καβάκο. Είναι πραγματικά μεγάλος δρόμος από την Πρέβεζα: έζησε πολλές αγωνίες και δούλεψε σκληρά, και στους νέους και νέες μουσικούς που ονειρεύονται, συμβουλεύει: «[..] η εύρεση ενός σωστού δασκάλου είναι πολύ σημαντική σε νεαρές ηλικίες, άρα ίσως αν κάποιος έχει μεγάλο ταλέντο να πρέπει να φύγει και να πάει στο εξωτερικό. Μια γενική συμβουλή πάντως θα ήταν να μην είναι μονομερείς, να προσπαθούν να εξελίσσονται σε πολλούς τομείς, να παρακολουθούν πολλούς διαφορετικούς ερμηνευτές, να έχουν ανοικτές κεραίες».
Ο Ηλίας Λιβιεράτος μαζί με τη Hanna Bachman ερμηνεύουν κομμάτια για βιόλα και πιάνο των F. Schubert, S. Prokofiev, J. Brahms και C. Debussy, την Πέμπτη, 13 Ιουλίου 2023, στις 20:00 στο Δημοτικό Θέατρο Ρόδου, στα πλαίσια του 13ου Διεθνούς Φόρουμ Πιάνου Ρόδου & Διεθνούς Φεστιβάλ Μουσικής Τέχνης Ρόδου.
Συνέντευξη στον Μιχαήλ Γ. Καβουκλή
Εγκάρδια συγχαρητήρια στο εκλεκτό φίλο.